Innerlijke criticus loslaten

Je innerlijke criticus loslaten lukt maar niet? 3 essentiële inzichten.

Leer m.b.v. de Knight of Swords met deze stem samen te werken

Laten we meteen met het slechte nieuws beginnen: je innerlijke criticus loslaten is zeg maar niet echt een optie. Er zijn geen oefeningen of trainingen die deze stem laten verdwijnen. Maar er is ook goed nieuws! Je kunt namelijk een hartstikke leuk en fijn en vredig leven leiden mét deze stem in je hoofd. En ook al behoort je innerlijke criticus loslaten niet tot de mogelijkheden, jezelf losmaken van deze stem kan zeker wel. Hier volgen 3 inzichten, geïnspireerd door de Knight of Swords, die jou hierbij gaan helpen.

Inzicht 1: jij bent niet jouw innerlijke criticus

Heel belangrijk. Superbelangrijk. Ontiegelijk belangrijk. Jij. Bent. Dit. Niet. Deze stem en de woorden die deze stem gebruikt, zijn niet in jou ontstaan. Het is een mechanisme dat voortkomt uit hoe je vroeger hebt gezien en geleerd dat je veilig kunt blijven, of dat je (brokjes) liefde, waardering of erkenning kunt krijgen. Bijvoorbeeld: ‘Als ik lief ben, me aanpas en mezelf wegcijfer (meer hierover in deze blogpost), kan ik waardering krijgen. Check. Voortaan als ik niet lief ben of ruimte inneem of (eerst) aan mezelf denk, zal ik ingrijpen en mezelf weer in veiligheid brengen.’ En de woorden die je daar dan voor gaat inzetten, bedenk je niet zelf, maar kijk of leid je af uit je omgeving. Denk maar aan een kindje dat ineens de hele dag door ‘fuck’ roept. Dat heeft die kleine natuurlijk niet zelf bedacht, maar ergens gehoord. Zo werkt het ook bij deze stem.

Dus, het zijn niet eens jouw woorden en de criticus zelf komt voort uit conditioneringen met de intentie om een zo goed mogelijk leven voor je te regelen in de omgeving waar jij je in bevond. Oftewel: NOT. YOUR. FAULT.

‘The existence of your inner critic is not your fault; but it is your responsibility to learn to work with it.’

Inzicht 2: je innerlijke criticus bedoelt het goed

Heel erg moeilijk om te zien en nog moeilijker om te geloven, I know.

Ergens, in den beginne, is deze stem ontstaan, doordat jij jezelf het beste gunde – een fijn leven met zoveel veiligheid en warmte als mogelijk was. Ook al is de uitwerking ervan vaak dat je je klein houdt, niet voor jezelf durft op te komen, continu uitstelt omdat perfectie onbereikbaar is of nooit echt kunt ontspannen, de intentie was ooit (en is nog steeds) heel erg goed. En ooit, in die specifieke omstandigheden waarin de stem is ontstaan, werkte het ook. Zo goed zelfs, dat je het mechanisme nog steeds met je meedraagt.

Kun je proberen compassie op te brengen voor de intentie van je innerlijke criticus en hoe dit deel van jou met z’n beperkte toolbox (lees: veroordeling, afkeuring en kritiek) probeert een goed leven voor je te regelen? Jij hebt het beste met jezelf voor en hebt nou eenmaal geleerd dat dit de manier is om dat voor elkaar te krijgen. Dat is (heel!) vervelend, maar niet verkeerd, het is niet slecht. Het is oké. Het is.

Inzicht 3: je hebt geen controle over deze stem

Je weet nu dat je innerlijke criticus naar behoren werkt en het goed bedoelt, maar hebt er nog niet minder last van. Je voelt je dus misschien nog steeds vrij machteloos, maar dat ben je niet. Want ook al kun jij niets doen aan wanneer deze stem getriggerd wordt en wat die criticus dan allemaal gaat roepen, jij hebt wel de vrijheid om te kiezen hoe je erop wilt reageren. Dat is het enige waar jij controle over hebt; jouw reactie op je zelfkritiek. Je hoeft er namelijk niet tegen te vechten, of boos op te worden (en daarmee op jezelf – hierover meer in deze blogpost), je hoeft er niet in mee te gaan, je hoeft de stem niet te geloven. Je hoeft er helemaal niks mee te doen. Jouw innerlijke criticus wil juist dat je er van alles mee en tegen gaat proberen te doen, want dat zorgt ervoor dat je stilstaat, en dan ben je ‘veilig’.

Focus je op de enige controle die je wél hebt

Het enige wat je dus werkelijk kunt doen, is deze stem aanvaarden. En elke keer opnieuw besluiten, ervoor kiezen, dat je het (dit deel van) jezelf niet kwalijk gaat nemen. Hoe hard de criticus ook schreeuwt. En nee, dit is niet makkelijk. Dit vraagt heel veel moed en uithoudingsvermogen van je. Maar dit kun je wel. Je kunt besluiten dat zodra je je bewust wordt van je zelfveroordeling, je er niet langer aan meewerkt. Op zo’n moment kun je bijvoorbeeld tegen deze stem zeggen: ‘Thanks, but no thanks. Ik weet dat het niet waar is wat je zegt, want het zijn niet eens echt mijn woorden én ze zijn ontstaan door verbanden die een kind heeft gelegd aan de hand van de omgeving waar het in leefde. Ik ga mezelf niet aanrekenen wat je me allemaal probeert wijs te maken. Het is al naar genoeg, en ik ga het niet erger maken dan het al is.’

Knight of Swords - Innerlijke criticus loslaten

Knight of Swords – Tarot of the Abyss

Niet je innerlijke criticus loslaten, maar ermee samenwerken, is de oplossing

Het doel is om met je innerlijke criticus samen te werken, zoals de Knight of Swords met haar zwaard. En elk moment is het beste moment om die compassie in jezelf te (her)vinden. Al ben je jezelf al weken (maanden, jaren) aan het afzeiken, begin dan nu met het niet langer erger te maken dan het al is. De stem hoeft niet te verminderen, veranderen of verdwijnen – dat zwaard mag er zijn, het hoort bij jouw huidige ervaring. En het is aan jou om jezelf er telkens opnieuw aan te herinneren dat jij degene bent die het zwaard vast heeft en dat jij dus kunt kiezen hoe je ermee omgaat, hoe jij reageert op jouw innerlijke criticus. Verlichting en verzachting zijn maar één beslissing van je verwijderd. Elke keer opnieuw natuurlijk, maar ook elke keer maar één beslissing. Het gaat allemaal om het inzicht – dat je nu hebt – en de keuze, die je elk moment opnieuw kunt maken.

PS. Verlang je naar wat ondersteuning hierbij? Dan denk ik dat deze (Engelse) meditatie voor zelfcompassie weleens precies kan zijn waar jij naar op zoek bent.

Tags: mindset & identiteit, swords.

YOU GOT THIS